Projemizin Gerekçesi
Bu projenin gerekçeleri aşağıda belirlenmiştir.
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) verileri okuma becerileri konusunda, Türkiye’nin ortalama olarak beklenenin çok daha altında kaldığını göstermiştir. PISA 2003 ve 2006 sonuçlarına göre, Türkiye’nin ortalama okuma becerileri puanı, OECD ülkelerinden yaklaşık 50, Finlandiya’dan ise 100 puan aşağıdadır.
Türkiye, okuma beceriler için belirlenen altı düzeyden ancak ikincisinde yer alabilmiştir. Türk öğrenciler temel düzeyde bilgi edinebilmekte, basit düzeyde bilgi düzenleme işlemlerini gerçekleştirebilmekte, düşük seviyede açıklama ve çıkarımlar oluşturarak, bu bilgileri sınırlı kapsamda yaşam bilgileri ile ilişkilendirebilmekte ve kıyaslayabilmekte iken, ortalama üçüncü seviyede yer alan başarılı ülke öğrencileri, ana düşünceyi belirleyerek metin içi kavramlar arasında yeterli seviyede analitik işlemler yapabilmekte, neden-sonuç ilişkilerini ortaya çıkarabilmekte, bilgi örüntülerini görebilmekte, metni günlük bilgileri ile ilişkilendirerek anlamlandırabilmektedirler.
Türk eğitim sistemi diğerlerin tersine, çok yüksek oranda öğrenciyi okuma becerileri açısından bir katkı sağlayamadığı ve yetersiz okuma becerileri ile mezun ettiği ve aynı zamanda çok az oranda öğrencinin yeterli becerilerle mezun olduğunu ortaya koymaktadır.
Son on yıl boyunca okuryazarlığın önemi sıklıkla vurgulanmıştır. Mayıs 2003’te Bakanlar Kurulu 15 yaşındakilerden okuma alanında daha az başarılı olanların oranının 2010 itibariyle en az %20 artırılması hedefini benimsemiştir. Bu hedefe ulaşılamamıştır: Okuryazarlık seviyesi son on yılda önemli bir gelişme göstermemiştir.
Sağlam okuma becerileri erişkinliğe doğru yol alan gençlerin kişisel hedeflerini sürdürmesinde önemlidir. Okuma becerilerinin çocuklukta ve gençlikte başarılı şekilde edinilmesi gereklidir. Ayrıca, iyi okuryazarlık becerileri çocuğun okul hayatının temelidir; onsuz akademik başarıya ulaşılamaz. Okuryazarlık yeterliliği okullaşmanın temel ilkelerinden birisi değil, öğrenmenin temel araçlarından birisidir. Okuma becerisi İnsan Hakları Beyannamesince (Madde 26) kabul edilmiş eğitim hakkı için temel bir araçtır.
Çocuk Vakfı Çocuk Edebiyatı Okulu, 8 Eylül Temel Okur Yazarlık günü nedeniyle Türkiye'nin Okuma Alışkanlığı Karnesi isimli bir çalışma hazırladı. Hazırlanan çalışmayla Türkiye'nin okuma haritası ortaya çıktı. Türkiye'nin ortaya çıkan okuma karnesi ise zayıflarla dolu. Araştırmaya göre, nüfusun yüzde 88'i okuryazar. Diğer çarpıcı sonuçlar şöyle : Türkiye de çocuklar okuma becerileri açısından 35 ülke arasında 28. İhtiyaç maddeleri sıralamasında kitap 235. Sırada, Türkiye'de öğrencilerin sadece yüzde 19'u 25'ten fazla kitaba sahip. Türkiye'de kitaba yılda harcanan para 45 sent. Kütüphaneye gidenlerin sadece yüzde 8'i kitap okumaya gidiyor. Öğretmenlerin yüzde 33.4'ü düzenli kitap okuyor. Anne baba çaba harcamıyor. Sadece dört anne babadan biri çocuklarının okuma alışkanlığını geliştirmek için çaba harcıyor…
Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırma raporuna göre: “Türkiye’de Kitap Okuma Oranı”nın belirlenmesi amacıyla yaptığı bir çalışma raporunda, Türklerin dünya ortalamasının altına düştüğü görüldü.Nüfusun artmasına, okullaşma oranı ve eğitim düzeyinin yükselmesine karşın Türkiye’de hâlâ kişi başına düşen kitaptan söz edemiyoruz.
Dünya Kıtalar ve Büyük Bölgelerde Kitap Okuma ve Kitap Üretimi Dağılımı Haritası’nda Türkiye siyahla gösterilen koyu karanlık bölgede.
Türkiye’de bir okul bitiren ve “okur-yazar” nüfusun % 86 gibi yüksek sayılacak bir orana yükselmesine karşın, bu bilgisinden kendini geliştirmek için yararlanabilen yani kitap okuyanların oranı % 1′in dahi çok altında.
Türkiye'de kitap okuma konusunda çoğu Afrika ülkelerinin gerisinde kalmış durumda.Japonya'da toplumun % 14'ü,Amerika'da %12' si, İngiltere ve Fransa'da % 21'i düzenli kitap okur iken,Türkiye'de durum % 0, 01 yani on binde bir.
Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Rapor'unda kitap okuma oranında Türkiye, Malezya, Libya ve Ermenistan gibi ülkelerin bulunduğu 173 ülke arasında 86. sıradadır.
"Türkiye Okuma Kültürü Haritası Projesi" kapsamında Türkiye'yi temsil niteliği olan 26 ilde 6212 kişi ile görüşülmüştür.
Araştırma; Türkiye İstatistik Kurumu'nun NUTS2 düzeyinden seçilen Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ve Zonguldak illerinden 6212 kişi ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada veriler, kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan "anket tekniği" aracılığı ile toplanmıştır.
Kitap Rastgele Seçilip, Düzensiz Okunuyor (% 45.3)
Seçici ve düzenli okuyanlar:
7-14 yaş grubundaki bireyler (% 35.4)
Kadınlar (% 29.1)
Yalnız yaşayanlar (% 32.4)
Eşi hayatta olmayanlar (% 30.1)
Bekarlar (% 29.0)
Kitap, En Çok Okunan Basılı Materyal (% 54)
En çok kitap okuyanlar:
Seçici ve düzenli okuyanlar ( % 74.7)
Yılda ortalama 51'den fazla kitap okuyanlar (% 94.1)
7-14 yaş grubundaki bireyler (% 87.5)
Kadınlar (% 60.8)
Bekarlar (% 68.3)
Yılda Ortalama 7.2 Kitap Okunuyor
Okuyanlar:
Seçici ve düzenli okuyanlar (Yılda ortalama 14.5 kitap okuyor)
7-14 yaş grubu bireyler ( Yılda ortalama 12 kitap okuyor)
Kadınlar (Yılda ortalama 7.3 kitap okuyor)
Erkekler (Yılda ortalama 7.1 kitap okuyor)
Bekarlar (Yılda ortalama 10.1 kitap okuyor)
Yaşamının büyük kısmını büyükşehirde geçirenler (Yılda ortalama 7.7 kitap okuyor) Aylık 3001 -5000 TL arasında geliri olanlar (Yılda ortalama 10.9 kitap okuyor)
4 kişilik aile bireyleri (Yılda ortalama 7.6 kitap okuyor)
Evinde internet bağlantısı bulunanlar (Yılda ortalama 8.4 kitap okuyor)
Öğrenciler (Yılda ortalama 11.1 kitap okuyor)
En Çok Tavsiye Edilen Kitaplar Okunuyor (%61.5)
Okurun kitap seçimini yönlendiren ölçütler:
Kitap adı (% 25.6)
Dergi/ gazetelerin kitap ekleri (% 23.7)
Kitapevlerini gezme ( % 14.4)
Yazarın popülerliği ( % 14.3)
Kitap kapak tasarımı ( % 13.2)
İnternet sitelerindeki kitap tanıtım yazıları ( % 12.8)
TV'deki kitap tanıtımları ( % 11.6)
Yayınevinin tanınmışlığı ( % 3.6)
Düzenli Olarak İzlenen Yazar Yok (%84.2)
Düzenli okunan yazar oranı (% 15.8)
Ömer Seyfettin
Ayşe Kul in
Orhan Pamuk
Elif Şafak
Canan Tan
Yaşar Kemal
Dostoyevski
Kitap Seçiminde Yayınevi Tercihi Yapılmıyor (% 90.16)
Tercih edilen yayınevleri (% 9.84)
Can Yayınları (% 1.19)
Zambak Yayınları (% 0.61
Timaş Yayınları (% 0.52)
Remzi Kitabevi ( % 0.34)
Halk Kütüphanelerinin Varlığı Biliniyor (% 77)
Bilmeyenler:
65 yaş ve üzeri grubu bireyler (% 33.8)
Eşi hayatta olmayanlar (% 33.1)
Yaşamının büyük kısmını köyde geçirenler ( % 30.0)
Aylık 5000'den fazla geliri olanlar (% 34.3)
Yalnız yaşayanlar (% 35.1)
2 kişilik aileler (% 32.4)
Özel sektör yöneticileri (% 38.2)
Yılda ortalama 41-50 kitap satın alanlar (% 34.5)
Evinde 151'den fazla kitap bulunduranlar (% 26.5)
Seçici ve düzensiz okuyanlar (% 23.9)
Hiç kitap okumayanlar (% 32.9)
Evinde internet bağlantısı bulunanlar (% 24.3)
Nedenler?
1. Kütüphane kullanma alışkanlığım yok (% 43.5)
2. Okumayı sevmiyorum (% 16.2)
3. Bilgi ihtiyacımı internetten karşılıyorum (% 12.1)
4. Kütüphaneyi sevmiyorum (% 9.4)
5. Diğer kütüphanelerden yararlanıyorum (% 6.2)
6. Zamanım yok (% 4.1)
7. Kütüphane uzak/Yerini bilmiyorum/ Kütüphane yok (% 4.6)
Bu problemin tespiti için pek çok anket uygulanmıştır. Problem ortadadır. Okuryazarlık problemi. Bu problemin tespiti için anket uygulamaya gerek yoktur. Projemiz için gerekçeler oldukça fazladır. Biz bu bağlamda okuryazar kavramına dikkati çekerek okuryazarlık problemini çalışma konusu belirledik ve de bu çalışmayla, Maltepe Anadolu Lisesi’nde okuma becerisinin öğretilmesi ve gelecekte okuma öğretiminde atılacak adımlar konusunda rehber olmak istiyoruz.
Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) verileri okuma becerileri konusunda, Türkiye’nin ortalama olarak beklenenin çok daha altında kaldığını göstermiştir. PISA 2003 ve 2006 sonuçlarına göre, Türkiye’nin ortalama okuma becerileri puanı, OECD ülkelerinden yaklaşık 50, Finlandiya’dan ise 100 puan aşağıdadır.
Türkiye, okuma beceriler için belirlenen altı düzeyden ancak ikincisinde yer alabilmiştir. Türk öğrenciler temel düzeyde bilgi edinebilmekte, basit düzeyde bilgi düzenleme işlemlerini gerçekleştirebilmekte, düşük seviyede açıklama ve çıkarımlar oluşturarak, bu bilgileri sınırlı kapsamda yaşam bilgileri ile ilişkilendirebilmekte ve kıyaslayabilmekte iken, ortalama üçüncü seviyede yer alan başarılı ülke öğrencileri, ana düşünceyi belirleyerek metin içi kavramlar arasında yeterli seviyede analitik işlemler yapabilmekte, neden-sonuç ilişkilerini ortaya çıkarabilmekte, bilgi örüntülerini görebilmekte, metni günlük bilgileri ile ilişkilendirerek anlamlandırabilmektedirler.
Türk eğitim sistemi diğerlerin tersine, çok yüksek oranda öğrenciyi okuma becerileri açısından bir katkı sağlayamadığı ve yetersiz okuma becerileri ile mezun ettiği ve aynı zamanda çok az oranda öğrencinin yeterli becerilerle mezun olduğunu ortaya koymaktadır.
Son on yıl boyunca okuryazarlığın önemi sıklıkla vurgulanmıştır. Mayıs 2003’te Bakanlar Kurulu 15 yaşındakilerden okuma alanında daha az başarılı olanların oranının 2010 itibariyle en az %20 artırılması hedefini benimsemiştir. Bu hedefe ulaşılamamıştır: Okuryazarlık seviyesi son on yılda önemli bir gelişme göstermemiştir.
Sağlam okuma becerileri erişkinliğe doğru yol alan gençlerin kişisel hedeflerini sürdürmesinde önemlidir. Okuma becerilerinin çocuklukta ve gençlikte başarılı şekilde edinilmesi gereklidir. Ayrıca, iyi okuryazarlık becerileri çocuğun okul hayatının temelidir; onsuz akademik başarıya ulaşılamaz. Okuryazarlık yeterliliği okullaşmanın temel ilkelerinden birisi değil, öğrenmenin temel araçlarından birisidir. Okuma becerisi İnsan Hakları Beyannamesince (Madde 26) kabul edilmiş eğitim hakkı için temel bir araçtır.
Çocuk Vakfı Çocuk Edebiyatı Okulu, 8 Eylül Temel Okur Yazarlık günü nedeniyle Türkiye'nin Okuma Alışkanlığı Karnesi isimli bir çalışma hazırladı. Hazırlanan çalışmayla Türkiye'nin okuma haritası ortaya çıktı. Türkiye'nin ortaya çıkan okuma karnesi ise zayıflarla dolu. Araştırmaya göre, nüfusun yüzde 88'i okuryazar. Diğer çarpıcı sonuçlar şöyle : Türkiye de çocuklar okuma becerileri açısından 35 ülke arasında 28. İhtiyaç maddeleri sıralamasında kitap 235. Sırada, Türkiye'de öğrencilerin sadece yüzde 19'u 25'ten fazla kitaba sahip. Türkiye'de kitaba yılda harcanan para 45 sent. Kütüphaneye gidenlerin sadece yüzde 8'i kitap okumaya gidiyor. Öğretmenlerin yüzde 33.4'ü düzenli kitap okuyor. Anne baba çaba harcamıyor. Sadece dört anne babadan biri çocuklarının okuma alışkanlığını geliştirmek için çaba harcıyor…
Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan bir araştırma raporuna göre: “Türkiye’de Kitap Okuma Oranı”nın belirlenmesi amacıyla yaptığı bir çalışma raporunda, Türklerin dünya ortalamasının altına düştüğü görüldü.Nüfusun artmasına, okullaşma oranı ve eğitim düzeyinin yükselmesine karşın Türkiye’de hâlâ kişi başına düşen kitaptan söz edemiyoruz.
Dünya Kıtalar ve Büyük Bölgelerde Kitap Okuma ve Kitap Üretimi Dağılımı Haritası’nda Türkiye siyahla gösterilen koyu karanlık bölgede.
Türkiye’de bir okul bitiren ve “okur-yazar” nüfusun % 86 gibi yüksek sayılacak bir orana yükselmesine karşın, bu bilgisinden kendini geliştirmek için yararlanabilen yani kitap okuyanların oranı % 1′in dahi çok altında.
Türkiye'de kitap okuma konusunda çoğu Afrika ülkelerinin gerisinde kalmış durumda.Japonya'da toplumun % 14'ü,Amerika'da %12' si, İngiltere ve Fransa'da % 21'i düzenli kitap okur iken,Türkiye'de durum % 0, 01 yani on binde bir.
Birleşmiş Milletler İnsani Gelişim Rapor'unda kitap okuma oranında Türkiye, Malezya, Libya ve Ermenistan gibi ülkelerin bulunduğu 173 ülke arasında 86. sıradadır.
"Türkiye Okuma Kültürü Haritası Projesi" kapsamında Türkiye'yi temsil niteliği olan 26 ilde 6212 kişi ile görüşülmüştür.
Araştırma; Türkiye İstatistik Kurumu'nun NUTS2 düzeyinden seçilen Adana, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Erzurum, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon, Van ve Zonguldak illerinden 6212 kişi ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada veriler, kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan "anket tekniği" aracılığı ile toplanmıştır.
Kitap Rastgele Seçilip, Düzensiz Okunuyor (% 45.3)
Seçici ve düzenli okuyanlar:
7-14 yaş grubundaki bireyler (% 35.4)
Kadınlar (% 29.1)
Yalnız yaşayanlar (% 32.4)
Eşi hayatta olmayanlar (% 30.1)
Bekarlar (% 29.0)
Kitap, En Çok Okunan Basılı Materyal (% 54)
En çok kitap okuyanlar:
Seçici ve düzenli okuyanlar ( % 74.7)
Yılda ortalama 51'den fazla kitap okuyanlar (% 94.1)
7-14 yaş grubundaki bireyler (% 87.5)
Kadınlar (% 60.8)
Bekarlar (% 68.3)
Yılda Ortalama 7.2 Kitap Okunuyor
Okuyanlar:
Seçici ve düzenli okuyanlar (Yılda ortalama 14.5 kitap okuyor)
7-14 yaş grubu bireyler ( Yılda ortalama 12 kitap okuyor)
Kadınlar (Yılda ortalama 7.3 kitap okuyor)
Erkekler (Yılda ortalama 7.1 kitap okuyor)
Bekarlar (Yılda ortalama 10.1 kitap okuyor)
Yaşamının büyük kısmını büyükşehirde geçirenler (Yılda ortalama 7.7 kitap okuyor) Aylık 3001 -5000 TL arasında geliri olanlar (Yılda ortalama 10.9 kitap okuyor)
4 kişilik aile bireyleri (Yılda ortalama 7.6 kitap okuyor)
Evinde internet bağlantısı bulunanlar (Yılda ortalama 8.4 kitap okuyor)
Öğrenciler (Yılda ortalama 11.1 kitap okuyor)
En Çok Tavsiye Edilen Kitaplar Okunuyor (%61.5)
Okurun kitap seçimini yönlendiren ölçütler:
Kitap adı (% 25.6)
Dergi/ gazetelerin kitap ekleri (% 23.7)
Kitapevlerini gezme ( % 14.4)
Yazarın popülerliği ( % 14.3)
Kitap kapak tasarımı ( % 13.2)
İnternet sitelerindeki kitap tanıtım yazıları ( % 12.8)
TV'deki kitap tanıtımları ( % 11.6)
Yayınevinin tanınmışlığı ( % 3.6)
Düzenli Olarak İzlenen Yazar Yok (%84.2)
Düzenli okunan yazar oranı (% 15.8)
Ömer Seyfettin
Ayşe Kul in
Orhan Pamuk
Elif Şafak
Canan Tan
Yaşar Kemal
Dostoyevski
Kitap Seçiminde Yayınevi Tercihi Yapılmıyor (% 90.16)
Tercih edilen yayınevleri (% 9.84)
Can Yayınları (% 1.19)
Zambak Yayınları (% 0.61
Timaş Yayınları (% 0.52)
Remzi Kitabevi ( % 0.34)
Halk Kütüphanelerinin Varlığı Biliniyor (% 77)
Bilmeyenler:
65 yaş ve üzeri grubu bireyler (% 33.8)
Eşi hayatta olmayanlar (% 33.1)
Yaşamının büyük kısmını köyde geçirenler ( % 30.0)
Aylık 5000'den fazla geliri olanlar (% 34.3)
Yalnız yaşayanlar (% 35.1)
2 kişilik aileler (% 32.4)
Özel sektör yöneticileri (% 38.2)
Yılda ortalama 41-50 kitap satın alanlar (% 34.5)
Evinde 151'den fazla kitap bulunduranlar (% 26.5)
Seçici ve düzensiz okuyanlar (% 23.9)
Hiç kitap okumayanlar (% 32.9)
Evinde internet bağlantısı bulunanlar (% 24.3)
Nedenler?
1. Kütüphane kullanma alışkanlığım yok (% 43.5)
2. Okumayı sevmiyorum (% 16.2)
3. Bilgi ihtiyacımı internetten karşılıyorum (% 12.1)
4. Kütüphaneyi sevmiyorum (% 9.4)
5. Diğer kütüphanelerden yararlanıyorum (% 6.2)
6. Zamanım yok (% 4.1)
7. Kütüphane uzak/Yerini bilmiyorum/ Kütüphane yok (% 4.6)
Bu problemin tespiti için pek çok anket uygulanmıştır. Problem ortadadır. Okuryazarlık problemi. Bu problemin tespiti için anket uygulamaya gerek yoktur. Projemiz için gerekçeler oldukça fazladır. Biz bu bağlamda okuryazar kavramına dikkati çekerek okuryazarlık problemini çalışma konusu belirledik ve de bu çalışmayla, Maltepe Anadolu Lisesi’nde okuma becerisinin öğretilmesi ve gelecekte okuma öğretiminde atılacak adımlar konusunda rehber olmak istiyoruz.